Odrzucenie spadku a zachowek

Odrzucenie spadku może mieć istotne konsekwencje dla prawa do zachowku, prowadząc do jego utraty przez osoby, które zrezygnują z dziedziczenia^[1]. Kluczowe jest zrozumienie, w jaki sposób taka decyzja wpływa na obowiązek wypłaty zachowku. Dodatkowo, artykuł omawia, jak dziedziczy się roszczenie o zachowek zgodnie z Art. 1002 kodeksu cywilnego. Przekonaj się, jakie znaczenie mają te przepisy dla kwestii związanych z dziedziczeniem.

Jak odrzucenie spadku wpływa na prawo do zachowku?

Odrzucenie spadku niesie ze sobą istotne konsekwencje prawne, wpływając na prawo do zachowku. Osoba, która decyduje się na ten krok, jest uznawana przez przepisy prawne za zmarłą w chwili otwarcia spadku^[2]. W rezultacie traci ona prawo do zachowku, które może jednak przejść na jej dzieci, pod warunkiem że zostały poczęte przed śmiercią spadkodawcy.

Zrzeczenie się spadku może również zwolnić z obowiązku wypłaty zachowku innym członkom rodziny. Jednakże, jeśli w ciągu dziesięciu lat przed śmiercią spadkodawcy ktoś otrzymał darowiznę, jest ona uwzględniana w masie spadkowej.

🫴 Nie zawsze odrzucenie spadku prowadzi do utraty prawa do zachowku^[3].

Może się tak zdarzyć zwłaszcza w przypadku dziedziczenia testamentowego, gdy osoba ma prawo także do dziedziczenia ustawowego. Warto pamiętać, że oświadczenie o odrzuceniu spadku trzeba złożyć w obecności notariusza lub przed sądem w ciągu sześciu miesięcy od chwili, gdy dowiemy się o powołaniu do spadku^[4].

Utrata prawa do zachowku przy odrzuceniu spadku

Odrzucenie spadku wiąże się z utratą prawa do zachowku^[5]. Gdy ktoś formalnie rezygnuje ze spadku, traci również prawo do zachowku, ponieważ jest traktowany jak osoba zmarła w chwili otwarcia spadku. W rezultacie nie przysługuje mu udział w masie spadkowej, a tym samym i zachowek.

Również zrzeczenie się dziedziczenia, które można ustalić za życia spadkodawcy w formie umowy, skutkuje rezygnacją z prawa do zachowku^[6]. W takich przypadkach prawo do zachowku mogą przejąć dzieci tej osoby, pod warunkiem że zostały poczęte przed śmiercią spadkodawcy. Aby umowa o zrzeczenie się dziedziczenia była ważna i miała skutki prawne, musi być sporządzona w formie aktu notarialnego.

Odrzucenie spadku a obowiązek wypłaty zachowku

Kiedy ktoś odrzuca spadek, zazwyczaj nie musi płacić zachowku swoim krewnym^[7]. W tym celu trzeba złożyć formalne oświadczenie u notariusza lub w sądzie. Po złożeniu takiego dokumentu, osoba ta nie uczestniczy już w dziedziczeniu i nie ponosi odpowiedzialności za zachowek. Istnieje jednak wyjątek – jeśli w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed śmiercią spadkodawcy otrzymała darowiznę, może być zobowiązana do zwrotu jej wartości do masy spadkowej, co może wpłynąć na wysokość zachowku.

Dziedziczenie roszczenia o zachowek

Dziedziczenie roszczenia o zachowek jest możliwe, co potwierdza artykuł 1002 kodeksu cywilnego^[8]. Zgodnie z tym przepisem, prawo do zachowku przechodzi na spadkobierców ustawowych, gdy pierwotny uprawniony zdecyduje się odrzucić spadek. W praktyce oznacza to, że dzieci osoby, która zrzekła się dziedziczenia, mogą przejąć te roszczenia, pod warunkiem że zostały poczęte przed śmiercią spadkodawcy.

Roszczenie o zachowek traktowane jest jako część majątku podlegająca dziedziczeniu. Ustawowi spadkobiercy, którzy je przejmują, mają prawo dochodzić go na takich samych zasadach jak pierwotny uprawniony. Ważne jest jednak, by oświadczenie o odrzuceniu spadku zostało złożone w ustawowym terminie, co zapewnia prawidłowe przekazanie prawa do zachowku kolejnym spadkobiercom.

Art. 1002 k.c. a dziedziczenie roszczenia o zachowek

Artykuł 1002 Kodeksu Cywilnego określa, że prawo do zachowku może być dziedziczone^[9]. Oznacza to, że spadkobiercy mają możliwość ubiegania się o zachowek od osoby obdarowanej przez zmarłego. Aby jednak było to możliwe, spadkobierca musi posiadać uprawnienie do zachowku po zmarłym.

🫴 Przykładowo, w sytuacji gdy osoba pierwotnie uprawniona do zachowku odmawia przyjęcia spadku, jej prawo przechodzi na kolejnych spadkobierców z ustawy.

W praktyce oznacza to, że dzieci osoby, która zrezygnowała z dziedziczenia, mogą przejąć te roszczenia, pod warunkiem że zostały poczęte przed śmiercią zmarłego. Istotne jest, aby oświadczenie o odrzuceniu spadku zostało złożone w określonym prawem terminie, co gwarantuje właściwe przekazanie prawa do zachowku.

---

Źródła:

• [1] https://lexima.com.pl/odrzucenie-spadku-procedura-konsekwencje-i-specjalne-sytuacje/
• [2] https://deiure.com.pl/blog/artykuly-blogowe/2023/02/21/odrzucenie-spadku-a-zachowek/
• [3] https://adwokaci-nt.pl/odrzucenie-spadku/
• [4] https://zachowek.biz.pl/odrzucenie-spadku-a-zachowek/
• [5] https://www.infor.pl/prawo/spadki/postepowanie-spadkowe/325397,Odrzucenie-spadku-w-polskim-prawie.html
• [6] https://www.adwokat-sekpiotr.pl/sprawy-spadkowe/Odrzucenie-spadku-a-zachowek
• [7] https://www.gov.pl/web/wielkabrytania/odrzucenie-lub-przyjecie-spadku
• [8] https://kancelariaea.pl/odrzucenie-spadku-a-zachowek/
• [9] https://www.sobotajachira.pl/zrzeczenie-sie-dziedziczenia-na-czym-polega/